Polkadot quá rắc rối? Vậy thì bài viết Polkadot dành cho người mới bắt đầu này sẽ cho bạn những hướng dẫn đơn giản về Polkadot $DOT và Kusama $KSM.
Vậy Polkadot, Kusama, Parachains, Crowdloan và đấu giá vị trí Parachain là gì?
Polkadot là gì?
Polkadot là một nền tảng nơi các mạng lưới blockchain được xây dựng và liên kết thành một mạng lưới thống nhất. Các chuỗi liên kết này hay còn gọi là các parachain (chuỗi song song), tạo thành một “hệ thống” các mạng lưới, tất cả đều được đồng bộ và bảo mật. Điều này tạo nên nền tảng cho thế hệ Web3 được xây dựng trên đó.
Sau khi phát minh ra EVM (Máy ảo Ethereum) và ngôn ngữ lập trình Solidity dành riêng cho Ethereum, Tiến sĩ Gavin Wood đã xây dựng lên Polkadot với tư cách là người đồng sáng lập và Giám đốc công nghệ. Ethereum không định mở rộng quy mô và do đó, Polkadot đã ra đời vào năm 2017.
Tham khảo: https://polkadot.network/gavin-wood/
Các blockchain xây dựng cho Polkadot sử dụng một khuôn khổ phát triển (dev framework), được gọi là Substrate (substrate.io). Đây là một framework xây dựng blockchain tiên tiến và dễ dàng nhất dành cho các lập trình viên.
Hãy nghĩ nó như đồng thuận blockchain dạng drag-and-drop (kéo và thả), hoặc thậm chí để dễ hình dung hơn, nó giống như phần mềm Music EQ với các nút điều khiển lên và xuống cho một số tính năng nhất định.
Ethereum là chuỗi one-size-fits-all (chuỗi thích ứng cho mọi công việc), tuy nhiên điều này không còn đúng trên quy mô mở rộng.
Do vậy, các đội ngũ phát triển đã sử dụng Substrate framework của Polkadot để xây dựng các chuỗi tùy chỉnh cho từng mục đích sử dụng cụ thể và trực tiếp, chẳng hạn như Acala Network cho DeFi, Phala Network về quyền riêng tư, Chainlink cho Oracles, hoặc HydraDx cho thanh khoản.
Substrate framework của Polkadot cũng có thể được sử dụng để xây dựng các chuỗi phổ rộng, có mục đích khái quát hơn, ví dụ như Moonbeam Network cho các hợp đồng thông minh tương thích Ethereum trên Polkadot (dành cho các team ETH muốn ứng dụng đa chuỗi), hay Plasm Network cho một nền tảng Dapp tổng thể (được gọi là ETH2 trên Polkadot).
Hãy xem nơi chứa đựng hàng trăm dự án Polkadot và Kusama Network tại https://polkaproject.com
Mỗi chuỗi được xây dựng trên Polkadot là một “parachain”. Các mạng legacy như Ethereum được gọi là các chuỗi “layer 1”. Đây là các blockchains đơn lẻ, hoạt động độc lập. Các parachain cũng là các chuỗi layer 1. Polkadot thấp hơn một bậc, là một đa chuỗi (multi-chain) “layer 0” đang phát triển lên đến 100+ mạng lưới.
Các mạng legacy tất nhiên sẽ không mất đi bởi Polkadot đã khởi chạy. Polkadot sẽ được bắc cầu với các mạng hiện có như Ethereum và Bitcoin thông qua các cầu nối (bridges) được xây dựng bởi các dự án: InterlayHQ (BTC), Snowfork_Inc (ETH), ChainSafeth và Centrifuge (ETH), Chainx_Org (BTC), và nhiều bên khác.
Vậy bây giờ bạn đã hiểu Polkadot hơn rồi. Thế còn Kusama Network là gì?
Về cơ bản, Kusama có cùng mã nguồn và kiến trúc giống với Polkadot. Tuy nhiên hệ thống quản trị trên chuỗi (on-chain governance) của nó chạy nhanh hơn gấp 4 lần (7 ngày), cùng rào cản gia nhập thấp hơn cho đội ngũ dự án có thể tiếp cận và dành được vị trí trên mạng lưới (chi tiết bên dưới).
Kusama Network là một mạng chính thức (mainnet), nơi tất cả code Polkadot chuyển đến sau khi đã được kiểm định nghiêm ngặt trên các mạng thử nghiệm (testnet) như Westend hoặc Rococo. http://kusama.network
Tiến trình dịch chuyển code như sau: Mạng thử nghiệm => Mạng chính thức Kusama => Mạng chính thức Polkadot.
Điều này đảm bảo code được hoàn thiện nhất có thể, trước khi chuyển lên Polkadot.
Mã nguồn khi đến Kusama Network ban đầu thường kèm theo một số rủi ro. Đó là lý do tại sao Kusama đôi khi được coi là thiên đường cypherpunk (những kẻ sử dụng mật mã học cho việc bảo vệ quyền riêng tư và bảo mật). Nó dành cho các đội muốn đẩy code lên hoạt động một cách nhanh chóng.
Về các điểm tương đồng hoặc khác biệt giữa Polkadot và Kusama, hãy xem chi tiết hơn ở bài đăng này: https://polkadot.network/blog/kusama-polkadot-comparing-the-cousins/
Để phục vụ nhu cầu cho cả cộng đồng hoặc mạng lưới, nhiều dự án sẽ thực sự khởi chạy trên cả Polkadot và Kusama Network. Những team như Acala đang khởi chạy Acala Network trên Polkadot và Kurura Network trên Kusama. PureStake tương tự cũng đang tung ra Moonbeam (trên DOT) & Moonriver (trên KSM).
Các hệ sinh thái Polkadot $DOT và KusamaNetwork $KSM cũng sẽ được kết nối với nhau, cung cấp khả năng giao tiếp giữa các mạng.
Vậy, Crowdloan và đấu giá Parachain là gì?
Polkadot có 100+ “suất” parachain (xem bên dưới) cần được “cho thuê” để được kế thừa khả năng và bảo mật từ Polkadot, và kết nối với các chuỗi khác.
Trên thực tế, không có dự án nào được “xây dựng trên Polkadot” cho đến khi họ giành chiến thắng ở một cuộc đấu giá!
Để giành được suất parachain, đội ngũ cần phải thắng một cuộc đấu giá nến sử dụng $DOT (trên Polkadot) hoặc $KSM (trên Kusama Network). Các token cho cuộc đấu giá này có thể được huy động theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như vốn cá nhân, quỹ mạo hiểm hoặc “Crowdloan” do cộng đồng thúc đẩy.
Chi tiết đấu giá nến xem ở: https://wiki.polkadot.network/docs/learn-auction
Nguồn tham khảo: https://twitter.com/danreecer_/status/1350933277352341509
